Φοβάσαι τις πανάδες αλλά δεν μπορείς να στερηθείς την ηλιοθεραπεία; Δες κάθε πότε πρέπει να ανανεώνεις το αντηλιακό σου
Υπάρχουν διάφοροι τύποι πανάδων που μπορείς να αντιμετωπίσεις. Ένας από αυτούς είναι το μέλασμα, που συχνά αποκαλείται και «μάσκα εγκυμοσύνης». Πρόκειται για μια χρόνια διαταραχή της χρωστικής του δέρματος που επιδεινώνεται όταν εκτίθεσαι στο φως της ημέρας. Είναι σημαντικό να είσαι πολύ προσεκτικός με αυτό το είδος πανάδων. Πάντα να φοράς αντιηλιακό, να κάθεσαι όσο το δυνατόν περισσότερο στη σκιά, να μην ξεχνάς το μεγάλο καπέλο και τα γυαλιά ηλίου. Αυτά τα μέτρα είναι εξίσου σημαντικά και για τις πανάδες που προκαλούνται από τον ήλιο, καθώς και για τις καφέ κηλίδες που εμφανίζονται μετά από φλεγμονή, όπως από ένα σπυράκι ή το τσίμπημα ενός κουνουπιού.
Πρέπει να θυμάσαι ότι οι πανάδες είναι ένα σωρευτικό πρόβλημα. Ακόμη και αν φέτος είσαι συνεπής με την ηλιοπροστασία σου, οι παραλείψεις του παρελθόντος μπορεί να εμφανιστούν αργότερα. Για αυτό το λόγο, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείς αντιηλιακό με υψηλό δείκτη SPF σε συνδυασμό με έναν ορό βιταμίνης C. Η βιταμίνη C δεν ευαισθητοποιεί το δέρμα στον ήλιο, όπως πολλοί νομίζουν. Επίσης, μια κρέμα ή ένας ορός με νιασιναμίδη είναι πολύ ωφέλιμα αν έχεις πανάδες. Ο σχολαστικός καθαρισμός του δέρματος είναι επίσης πολύ σημαντικός για την αποφυγή δυσχρωμιών. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των ακτίνων UV προκαλεί λεκέδες στο δέρμα. Άρα, είναι κρίσιμο να αφαιρείς καλά τους ρύπους στο τέλος της ημέρας.
Σχετικά με την ανανέωση του αντιηλιακού στην παραλία, είναι σημαντικό να το κάνεις τακτικά, ειδικά μετά από μια βουτιά. Ο ευρωπαϊκός κανονισμός συνιστά να ανανεώνεις το αντιηλιακό στο πρόσωπο και το σώμα κάθε δύο ώρες. Αυτό συμβαίνει επειδή τα φίλτρα του αντιηλιακού υποβαθμίζονται όταν εκτίθενται στο εξωτερικό περιβάλλον, ιδίως αν δεν είναι φωτοσταθερά. Η φωτοσταθερότητα ορισμένων φίλτρων εξασφαλίζει διάρκεια ζωής περίπου τεσσάρων ωρών, αλλά μόνο στο εργαστήριο. Στην πραγματικότητα, όταν εφαρμόζεις την κρέμα, σκουπίζεσαι με την πετσέτα ή ιδρώνεις, η προστασία μειώνεται. Για αυτό το λόγο, η καλύτερη κίνηση είναι να εφαρμόζεις το αντιηλιακό από το σπίτι σε όλο το πρόσωπο και το σώμα πριν εκτεθείς στον ήλιο. Μην ξεχνάς τα πλαϊνά σημεία του προσώπου, τον λαιμό, τα πέλματα των ποδιών και τα αυτιά, και να ανανεώνεις πάντα το αντιηλιακό όταν βγαίνεις από τη θάλασσα ή την πισίνα. Είναι καλύτερα να χρησιμοποιείς ένα SPF 30 συχνά παρά ένα SPF 50 μόνο μία φορά.
Σε ποιες επιδερμίδες εμφανίζονται οι πανάδες;
Τα ανοιχτόχρωμα δέρματα εμφανίζουν ευκολότερα πανάδες που είναι περιγεγραμμένες, μικρές συνήθως βλάβες που «σβήνουν» το χειμώνα , στη συνέχεια όμως είναι ορατές καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου. Επίσης με τη μορφή δυσχρωμιών εμφανίζονται και οι μεταφλεγμονώδεις υπερχρώσεις, δηλαδή σκούρα σημάδια σε περιοχές που προϋπήρχε ερεθισμός του δέρματος π.χ από σπυράκια ακμής , ειδικά στα μελαχρινά άτομα.
Όσον αφορά τα πιο σκούρα δέρματα, είναι πιο ανθεκτικά και εμφανίζουν αργότερα κηλίδες από τον ήλιο. Ωστόσο κάποιοι τύποι δέρματος μπορεί να παρουσιάσουν μέλασμα. Μέλασμα ή χλόασμα είναι μια πιο διάχυτη διαταραχή της μελάγχρωσης που έχει και κληρονομική προδιάθεση. Μάθε όμως πως προκαλείται και από τη χρόνια ηλιακή έκθεση.
Πού ακριβώς εμφανίζονται οι πανάδες;
Οι πανάδες μπορεί να εντοπίζονται στο μέτωπο (σαν «στάμπα»), στα ζυγωματικά ή το άνω χείλος (σαν «μουστακι»). Εάν δεν αντιμετωπιστεί , επεκτείνεται με τα χρόνια κι εμφανίζεται διάχυτα σε πολλές περιοχές του προσώπου. Αποτελεί δύσκολο αισθητικό πρόβλημα και επηρεάζει ψυχολογικά τους πάσχοντες που έχουν έντονη τη συνεχή ανάγκη κάλυψης με μακιγιάζ. Να τονιστεί ότι μέλασμα μπορεί να εμφανίσουν σε πολύ μικρότερη συχνότητα και οι άνδρες, ενώ στις γυναίκες προδιαθεσικοί παράγοντες μπορεί να είναι και ορμονικοί λόγοι (εγκυμοσύνη, λήψη αντισυλληπτικών ή άλλων ορμονών για αναπαραγωγή).
Σε αντίθεση με τις κηλίδες που μπορεί να εμφανιστούν παντού στο ηλιοεκτεθειμένο δέρμα, π.χ στη ραχιαία επιφάνεια των χεριών, στο ντεκολτε κλπ, το μέλασμα αφορά αποκλειστικά στο πρόσωπο. Η ηλικία εμφάνισης του μελάσματος είναι μετά τα 30 συνήθως. Τα πιο μελαχρινά άτομα έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση για πανάδες.
Πώς αντιμετωπίζονται οι πανάδες;
Η αντιμετώπιση των πανάδων και του μελάσματος γίνεται στο ιατρείο του δερματολόγου σου το χειμώνα. Η πρόληψη εμφάνισης νέων βλαβών ή επανεμφάνισης του μελάσματος, προϋποθέτει αυστηρή αντηλιακή προστασία όλο τον χρόνο. Ανάλογα τον τύπο του δέρματος και το χρώμα των κηλίδων επιλέγουμε και διαφορετική θεραπεία. Περιγεγραμμένες σχετικά σκούρες κηλίδες σε ανοιχτόχρωμο δέρμα αντιμετωπίζονται ιδανικά με λέιζερ αλεξανδρίτη σε ειδικές ρυθμίσεις με εξαιρετικό αποτέλεσμα πλήρους εξάλειψης. Απαιτείται μία μόνο συνεδρία, ενώ εάν έχουμε πολλές διαφορετικού χρώματος πανάδες, συνδυάζουμε και με άλλες θεραπείες π.χ. peeling.
Σε πιο ανοιχτόχρωμες κηλίδες, συνήθως μεγαλύτερης διαμέτρου, εφαρμόζουμε διαφορετικά πρωτόκολλα θεραπειών. Είτε εφαρμόζουμε ελαφρά ψύξη με υγρό άζωτο , είτε εφαρμόζουμε απολεπιστικές αγωγές με ειδικά πίλινγκ λεύκανσης, είτε εάν μας ενδιαφέρει και η συνολική ποιότητα της επιδερμίδας, εφαρμόζουμε οξυγονοθεραπεία με λευκαντικούς παράγοντες. Πολύ αποτελεσματική όταν παράλληλα με τη λεύκανση της επιδερμίδας επιδιώκουμε και ανανέωση αυτής, είναι η μεσοθεραπεία με λεπτές βελόνες. Εκεί γίνεται έγχυση ειδικών πεπτιδίων με λευκαντική δράση που φωτίζουν όλο το πρόσωπο και δρουν στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος. Έτσι παράλληλα με τις πανάδες επιτυγχάνουμε ένα πιο λαμπερό και φωτεινό δέρμα. Οι θεραπείες αυτές δεν έχουν κοκκινίλα ή ερεθισμό ή ξεφλούδισμα και μπορεί να επαναληφθούν ανά 15-ήμερο για ολοκληρωμένο αποτέλεσμα (3 συνολικά θεραπείες).
Σε πιο σκούρα δέρματα με μέλασμα η θεραπεία είναι πιο δύσκολη. Προηγείται προετοιμασία του δέρματος για 2 εβδομάδες με ειδική κρέμα και κατόπιν γίνεται πίλινγκ που ανανεώνει το δέρμα και επιπλέον έχει αντιγηραντική δράση. Εάν δεν είναι επιθυμητό το έντονο ξεφλούδισμα, το πίλινγκ γίνεται με πιο μικρή ένταση, ώστε η απολέπιση να είναι μικρότερη. Σε αυτή την περίπτωση επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μετά από ένα μήνα. Μπορούμε να κάνουμε έως 3-4 το χρόνο με εξαιρετικά αποτελέσματα και στην αντιγήρανση. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η απολέπιση γιατί δεν το επιθυμεί η ασθενής, ή δεν το επιτρέπουν οι συνθήκες της καθημερινότητας της, έχουμε την επιλογή της μικροδερμοαπόξεσης με κρυστάλλους που χαρίζουν άμεσα και χωρίς ερεθισμό , πιο φωτεινό και λείο δέρμα, προετοιμάζοντάς το για ειδική λευκαντική αγωγή 6 εβδομάδων στο σπίτι με φτιαχτή κρέμα ισχυρής λευκαντικής δράσης . Περιέχει υδροκινόνη, μία ισχυρή αποχρωματιστική ουσία. Η αγωγή αυτή είναι κατάλληλη και για μέλασμα, αλλά και για πανάδες που δε λευκαίνουν με κάποιο από τους προαναφερθέντες τρόπους.
Να σημειωθεί ότι κάποιες περιπτώσεις μελάσματος είναι πολύ επίμονες και εκεί καταφέρνουμε μεγάλη βελτίωση αλλά όχι εξάλειψη του προβλήματος. Αυτό συμβαίνει σε όχι πρόσφατες αλλά παλιές διάχυτες δυσχρωμίες όπου η μελάγχρωση εντοπίζεται στα κατώτερα στρώματα του δέρματος. Η λυχνία του Wood, μία λάμπα με ειδικό φωτισμό, θα μας βοηθήσει να διαγνώσουμε ποια σημεία είναι πολύ βαθιά στο δέρμα για να ανταποκριθούν. Μόνο έτσι θα κάνουμε σωστή πρόβλεψη για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας μας.
Μία άλλη επιλογή που παράλληλα με τις δυσχρωμίες αντιμετωπίζει και τραχύτητα δέρματος, λεπτές ρυτίδες και ανοιχτούς πόρους, είναι το fractional laser. Και σε αυτή τη θεραπεία η ένταση είναι ρυθμίσιμη, ώστε εάν μας ενδιαφέρουν κυρίως οι δυσχρωμίες να έχουμε μικρό χρόνο αποθεραπείας. Η θεραπεία μπορεί να επαναληφθεί ανά μήνα τον χειμώνα.
Τι πρέπει να κάνεις το καλοκαίρι
Οι πανάδες θέλουν ιδιαίτερη φροντίδα τώρα το καλοκαίρι που ο ήλιος είναι δυνατός και επικίνδυνος. Πρέπει λοιπόν να επιλέξεις σωστά και κατόπιν συνεννόησης με τον/τη δερματολόγο σου το κατάλληλο αντηλιακό με προστασία για τη UVA και τη UVB ακτινοβολία που πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 3 ώρες. Κι αυτό γιατί, η υπεριώδης ακτινοβολία τύπου Α που είναι υπεύθυνη για τη φωτογήρανση και το μέλασμα, διέρχεται και μέσα από τα τζάμια γι αυτό δεν είναι απαραίτητη η άμεση έκθεση στον ήλιο για να διαπιστώσουμε επιδείνωση. Επίσης, αντηλιακό πρέπει να φοράμε και σε σκεπασμένους πλην φωτεινούς χώρους και στο αυτοκίνητο. Στην παραλία ή αν πρόκειται να περπατήσεις για μερικά λεπτά της ώρας μην ξεχάσεις το καπέλο σου. Η χρήση καπέλου με γείσο είναι επιβεβλημένη.
Αν τώρα πάλι θες να συνδυάσεις μακιγιάζ και προστασία από τον ήλιο, υπάρχουν αντιηλιακά με μορφή πούδρας για ανανέωση του αντιηλιακού ή αντιηλιακά spray που εφαρμόζονται και πάνω από το μακιγιάζ.
Πότε πρέπει να ανησυχώ για τις πανάδες;
Οι απλές πανάδες (ηλιακές φακές) δεν έχουν κάποιο κίνδυνο για την υγεία. Ωστόσο υπάρχουν βλάβες που μοιάζουν με πανάδες, όπως κάποιες μορφές μελανώματος (κακοήθης φακή) που μόνο ο/η δερματολόγος μπορεί να τις διαφοροποιήσει καθώς εξελίσσονται πολύ αργά.
