Θα πίστευες ποτέ πως μια και μόνο φράση μπορεί να οδηγήσει τη σχέση σου στο τέλος της; Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται ότι ισχύει. Άλλωστε, είναι γνωστό πως η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει.
Γνωρίζεις πολύ καλά πως οι σχέσεις θέλουν δουλειά, υπομονή και επιμονή. Παρά τις προσπάθειές σου, όμως, συχνά υπάρχουν εντάσεις, καβγάδες και τελικά επέρχονται οι χωρισμοί. Είχες σκεφτεί πως ο τρόπος που μιλάς και πολύ περισσότερο οι λέξεις που χρησιμοποιείς, μπορεί να συμβάλλουν σε αυτή την κατάληξη, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό;
Για την ακρίβεια υπάρχει μια συγκεκριμένη λέξη η οποία θα μπορούσε μέχρι και να καταστρέψει τους κόπους σου αναφορικά με τον δεσμό σου. Ποια είναι; Το «θα έπρεπε».
Η σύμβουλος σχέσεων, Dr. Lauren Cook, αναφέρει: «Βλέπω πολλά ζευγάρια που πιάνονται στην παγίδα των ‘πρέπει’. Αυτό προέρχεται από τους εσωτερικούς κανόνες και κριτήρια του καθένα, οι οποίοι έρχονται σε σύγκρουση με εκείνους του άλλου ατόμου στη σχέση».Το ίδιο ισχύει και για το «δεν θα έπρεπε».
Γιατί αυτή η φράση έχει αρνητική χροιά
Μπορεί να φαίνεται κάτι ανούσιο, αλλά αλλά η συχνή χρήση της μειώνει την αυτοπεποίθηση στη σχέση και τη φθείρει. Σκέψου για παράδειγμα πόσο αρνητικά συναισθήματα σου δημιουργεί η φράση αυτή όταν την ακούς από τον σύντροφό σου: «Θα έπρεπε να έχεις γυρίσει νωρίτερα» ή «Δεν θα έπρεπε να έχεις αργήσει τόσο να ετοιμαστείς».
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Dr. Jeffrey Bernstein, το «πρέπει» ή «θα έπρεπε» και το «δεν πρέπει» ή «δεν θα έπρεπε» προκαλούν αρνητική ενέργεια και με τον καιρό καταλήγουν να γίνονται τοξικές για την κοινή πορεία του ζευγαριού.
«Όταν ένας σύντροφος λέει στον άλλο τι θα έπρεπε να κάνει ή τι όχι, τοποθετεί τον εαυτό του σε θέση ισχύος και στέλνει το μήνυμα στον άλλο ότι είναι ανώτερος».
Τι να λες αντί για «θα έπρεπε» ή «δεν θα έπρεπε»
Αν και μοιάζει δύσκολο, υπάρχουν αρκετοί τρόποι να αντικαταστήσεις τις παραπάνω φράσεις. Ο καλύτερος και αποτελεσματικότερος είναι να πεις: «θα μου άρεσε»ή «δεν θα μου άρεσε».
Αντί για παράδειγμα να πεις: «Θα έπρεπε να καταλάβεις τι εννοώ», πες: «Θα μου άρεσε αν προσπαθούσες να με καταλαβαίνεις περισσότερο» ή αντί για «Δεν θα έπρεπε να οδηγείς τόσο γρήγορα» πες «Θα μπορούσες να οδηγείς πιο σιγά, σε παρακαλώ;».
Είναι μια μικρή αλλαγή, που σύμφωνα με τον Dr. Bernstein, στο να μειωθεί η ντροπή ανάμεσα στα μέλη του ζευγαριού: «Το να βρεις χρόνο να εστιάσεις στο τι λες, να μειώσεις τις σκέψεις που σου προκαλούν αρνητικά συναισθήματα και ένταση και να το αλλάξεις θα βελτιώσει κατά πολύ τη σχέση σου και την επικοινωνία σου με τον σύντροφό σου».
Πέντε Φράσεις Που Δείχνουν Πως Είσαι Θύμα Gaslighting
Το gaslighting μπορεί να συμβεί σε όλους και σε όλες τις σχέσεις και έχει (συνήθως) έναν σκοπό: να κάνει το θύμα να αισθανθεί ανύμπορο να ελέγξει την πραγματικότητα και το οδηγεί στο να διαστρεβλώνει τη δική του αλήθεια, με αποτέλεσμα να εξαρτάται απόλυτα από τον θύτη.
Ο όρος προέρχεται τη θεατρική παράσταση του Πάτρικ Χάμιλτον, που το 1944 έγινε ταινία, το “Gaslight”. Στο φιλμ ο σύζυγος προσπαθεί να πείσει τη γυναίκα του πως είναι τρελή και για να τα καταφέρει χρησιμοποιεί πολλούς τρόπους χειραγώγησης. Ένας αξ αυτών είναι η εξασθένιση του φωτός στα δωμάτια του σπιτιού (χαμηλώνει την ένταση). Ο ίδιος επιμένει ότι το φως είναι το ίδιο έντονο με πριν, σε αντίθεση με εκείνη που ισχυρίζεται πως αυτό δεν συμβαίνει.
Και ενώ το gaslighting μπορεί να συμβεί με διάφορους τρόπους και τεχνικές, υπάρχουν ορισμένες φράσεις που είναι καθαρές ενδείξεις της τακτικής αυτής και καλό θα ήταν να λειτουργήσουν ως «κόκκινα σημαιάκια» σε μία σχέση.
Αν έχεις ακούσει ποτέ σου τις παρακάτω ή παρόμοιες φράσεις, να ξέρεις πως έχεις πέσει θύμα gashlighting.
«Αυτό δεν έγινε ποτέ»
Οι gashlighters (έτσι λέγονται όσοι ασκούν gashlighting) προσπαθούν να σε κάνουν να αμφιβάλλεις για τη μνήμη και την πραγματικότητά σου. Μπορεί να είναι μια φράση που λέμε συχνά, αλλά όταν υποβαθμίζει τις εμπειρίες και τα συναισθήματα κάποιου και περιστρέφεται γύρω από ένα τραυματικό γεγονός δεν είναι πολύ υγιές.
«Είσαι τρελή»
Μια φράση που μπορεί να την έχεις ακούσει και ως «είσαι πολύ ευαίσθητη» ή «είσαι πολύ συναισθηματική». Αν προσπαθείς να εκφράσεις κάποιο συναίσθημα, ο θύτης θα προσπαθήσει να το μειώσει και να σε κάνει να νιώσεις ενοχές.
«Σιγά, και οι φίλες σου το ίδιο με εσένα είναι»
Πέρα από τα δικά σου συναισθήματα ο gashlighter θα προσπαθήσει να μειώσει και την υπόσταση των αγαπημένων σου προσώπων, με τελικό στόχο να σε απομονώσει εντελώς από εκείνους.
«Όλα αυτά τα λέω επειδή σε αγαπάω»
Μια φράση που μπορεί να δείχνει αγάπη, αν συνοδεύεται από εποικοδομητικά σχόλια και στήριξη και όχι από κριτικη και προσβολές. Είναι δύσκολο να το διακρίνεις, αλλά από τα συμφραζόμενα μπορεί να καταλάβεις τι είναι και τι όχι αληθινό.
«Αν με αγαπούσες, θα…»
Την αγάπη τους ως όπλο μπορούν εύκολα να χρησιμοποιήσουν οι gashlighters. «Αν νοιαζόσουν για εμένα, θα φορούσες ό,τι σου λέω». «Αν με εμπιστευόσουν θα μου έδειχνες το κινητό σου», «αν με αγαπούσες, θα ήξερες τι θέλω και τι μου αρέσει». Αυτές είναι μόνο μερικές φράσεις που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να σε κάνουν να νιώσεις μειονεκτικά και απολογητικά. Να σε κατηγορήσουν για τα προβλήματα της σχέσης ή να κρύψουν τη δική τους ευθύνη.
